Η Εταιρεία άρχισε να αναγνωρίζει την ποιότητα της έρευνας των νέων μελών της με το "Βραβείο Καλύτερης Διδακτορικής Διατριβής" το 1998. Αυτό διήρκεσε για τρία συνεχόμενα χρόνια και οι αντίστοιχοι βραβευθέντες ήταν:

• 1998 - Μάρκος Γεωργανόπουλος (PhD από το Boston University, ΗΠΑ)
  Διατριβή: " Models of blazars"
• 1999 - Εμμανουήλ Ξυλούρης (PhD από το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών)
  Διατριβή: "Κατανομή αστεριών και σκόνης σε σπειροειδείς γαλαξίες"
• 2000 - Σπυρίδων Βασιλάκος (PhD από το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών)
  Διατριβή: "Μελέτη των πεδίων ταχυτήτων και πυκνοτήτων γαλαξιών και σμηνών γαλαξιών σε μεγάλες εκτάσεις στο σύμπαν"

Τον Οκτώβριο του 2011, το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΛ.ΑΣ.ΕΤ. επανίδρυσε το «Βραβείο Καλύτερης Διδακτορικής Διατριβής» της Ελληνικής Αστρονομικής Εταιρείας και προσδιόρισε επίσημα τις διαδικασίες δημοσίευσης και αξιολόγησης. Το βραβείο απονέμεται κάθε δύο χρόνια κατά τη διάρκεια του συνεδρίου του ΕΛ.ΑΣ.ΕΤ. και αναγνωρίζει την ποιότητα της ερευνητικής εργασίας των νεαρών μελών της Εταιρείας που επιτελούν έρευνα σε θέματα Αστρονομίας και Αστροφυσικής, προκειμένου να βοηθήσει στην προβολή του έργου τους.

Οι βραβευθέντες είναι:

• 2019 - Γεώργιος Βασιλόπουλος (PhD από το MPE & Technical University of Munich, Γερμανία)
  Διατριβή: "Study of highly magnetised accreting neutron stars in the Magellanic Clouds and beyond"
• 2017 - μοιράστηκε ανάμεσα στους:
  Ιωάννης Λιοδάκης (PhD από το Πανεπιστήμιο Κρήτης)
  Διατριβή: "Αποκαλύπτοντας τη φυσική των πιο ενεργών γαλαξιών: συνδέοντας θεωρία και παρατηρήσεις των blazars"
  και Αντώνιος Ναθαναήλ (PhD από το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών)
  Διατριβή: "Μελέτη της δομής και της δράσης του μαγνητικού πεδίου γύρω από αστροφυσικές μελανές οπές"
• 2015 - Μαρία Πετροπούλου (PhD από το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών)
  Διατριβή: "Μελέτη των ακτινοβολιακών ασταθειών και της επιτάχυνσης σωματιδίων σε συμπαγείς μαγνητισμένες πηγές"
• 2013 - Εμμανουήλ Παπαστεργής (PhD από το Cornell University, ΗΠΑ)
  Διατριβή: "Statistical Analysis Of Alfalfa Galaxies: Insights In Galaxy Formation & Near-Field Cosmology"

Στις 1 Σεπτεμβρίου 2020, το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΛ.ΑΣ.ΕΤ. αποδέχθηκε τη γενναιόδωρη προσφορά της οικογένειας του Δρ. Αιμίλιου Χαρλαύτη, ενεργού μέλους της Εταιρείας που απεβίωσε σε νεαρή ηλικία, και μετανόμασε το βραβείο σε «Βραβείο Καλύτερης Διδακτορικής Διατριβής - Αιμίλιος Χαρλαύτης», διατηρώντας τους αρχικούς κανόνες αίτησης και επιλογής. Το πρώτο βραβείο απονεμήθηκε το 2021

• 2021 - Γεώργιος Βαλογιάννης (PhD από το Cornell Univ., ΗΠΑ)
  Διατριβή: "Testing gravity with cosmology: efficient simulations, novel statistics and analytical approaches"
• 2023 - Ραφαήλ Σκαλίδης (PhD από το Πανεπιστήμιο Κρήτης)
  Διατριβή: "Estimating the magnetic field strength in the interstellar medium"

Το βραβείο απευθύνεται σε μέλη της Εταιρείας που εκπόνησαν και υποστήριξαν επιτυχώς sτη διατριβή τους σε Πανεπιστήμιο της Ελλάδας ή του εξωτερικού κατά την περίοδο αναφοράς. Το θέμα της διατριβής θα πρέπει να εμπίπτει στο γενικότερο ερευνητικό πεδίο της Αστρονομίας/Αστροφυσικής. Το Βραβείο συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 1,000 Ευρώ, προσφορά της οικογένειας Χαρλαύτη, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη συμμετοχή του βραβευθέντος μέλους σε Επιστημονικό Συνέδριο. Στο μέλος που θα επιλεγεί θα πρέπει να παραβρεθεί στην τελετή απονομής η οποία λαμβάνει χώρα στο συνέδριο της ΕΛ.ΑΣ.ΕΤ. κατά το έτος του βραβείου, οπότε και θα έχει την ευκαιρία για προφορική παρουσίαση των αποτελεσμάτων της διατριβής του/της.

Όλα τα Τακτικά μέλη της ΕΛ.ΑΣ.ΕΤ. μπορούν να προτείνουν υποψήφιους για το βραβείο. Η πρόταση υποψηφιότητας θα πρέπει να συνοδεύεται από: α) συστατική επιστολή, β) το βιογραφικό σημείωμα του προτεινόμενου, γ) μία λίστα με δημοσιεύσεις σε διεθνή περιοδικά με κριτές και παρουσιάσεις των αποτελεσμάτων του ερευνητικού έργου σχετικού με τη διατριβή σε διεθνή συνέδρια, και δ) από περίληψη της διατριβής (όχι πάνω από τρεις σελίδες μεγέθους A4).

Οι υποψηφιότητες αξιολογούνται από τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της Εταιρείας. Τα βασικά κριτήρια είναι ο αριθμός των δημοσιεύσεων, που είναι άμεσα σχετικές με το θέμα της διατριβής και στις οποίες ο υποψήφιος είναι πρώτος συγγραφέας, στα κύρια περιοδικά Αστροφυσικής διεθνώς (π.χ. A&A, MNRAS, ApJ, AJ και Nature, Science, PRL κλπ), ο αριθμός των ετεροανοαφρών που έχουν δεχτεί αυτές οι δημοσιεύσεις, το βιογραφικό σημείωμα του υποψηφίου και η συστατική επιστολή που συνοδεύει την κάθε υποψηφιότητα.

Αιτήσεις για το επόμενο «Βραβείο Καλύτερης Διδακτορικής Διατριβής - Αιμίλιος Χαρλαύτης», γίνονται δεκτές από μέλη της Εταιρείας για υποψηφίους που υποστήριξαν επιτυχώς τη διδακτορική τους διατριβή κατά την περίοδο 1 Ιαν. 2023 έως 31 Δεκ. 2024. Η καταληκτική ημερομηνία υποβολής αιτήσεων είναι η 31 Ιανουαρίου 2025. Το υλικό όλων των αιτήσεων πρέπει να σταλεί με e-mail στο Γραμματέα της ΕΛ.ΑΣ.ΕΤ. (secretary@helas.gr).